Waxa fashilmay habkii dimoqraaddiga ahaa ee curdinka iyo socod baradka ahaa ee Somaliland.Tuurta iyo qoriga caariddiisa ayaa la saaray distoorkii waddanka oo gacanta u galay dad aan xilkas ahayn oo awooddii qarannimo u adeegsanaya si ku-takrifal iyo jawrfal ah oo weliba ah cid aan ahayn ciddii loo igmaday ee laga la xisaabtami lahaa. Xaruntii golaha wakiilladu waxa ay noqotay shalayto gole hanuunineed oo hugun iyo durbaanno ka yeedhayaan oo haween ka mashxaradayaan. Waxa hantidii qaranka lagu nugleeyey hankii xildhibaannada oo lagu kellifey in ay calooshooda oo keliya wakiillo u noqdaan.
Wax aan heshiis ahayn oo aan suul iyo saxeex midna lahayn oo qol madow lagu soo malmaluuqay ayay waxaas oo hagardaamo ahi u dhacayaan. Waxa la fara saaray xubnihii wakiillada ee arrimahaas ka diqooday oo la waxyeelleeyey, xoogna lagu maquuniyey oo dibedda looga tuuray xaruntii ay ummadda ugu adeegayeen. Dhaxal xumaantii ku-danaysiga kooxnimo iyo reernimo ee qarannimada iyo dawladnimada ee horeba markii Siyaad Barre iyo kooxdiisii la yimaaddeen laga dagaallamay (SNM) ayaa la moodaa in mid la mid ahi hinqasho dhaqaaqay oo shalayto horteenna; indhaheenna oo shan ah isku hor qaawiyey, si badheedhe ah oo indho-adayg ah.
Waxa ay u muuqataa in gabbal-dhacii danaysi-kooxeed bilaabmayo, haddii aan la dabaqatayn oo aanu halqabsigu noqon “yaa maali jirayeeyna” uu halis gelayo dhaxalkii ummadeed. Saldhigga Berbera laga siinayo Carabta meel-marintiisa ayaa keentay in shuruucdii waddanka tuurta lagu qaato oo lagu tunto. Waxa la tahli waayey in danta qaranka ugu jirta saldhig ciidameed oo UAE la siiyo loo sharxo oo shacabka laga dhaadhiciyo. Waxa lagu fashilmay in heshiis rasmi ah golaha wakiillada la horkeeno oo si xor ah looga doodi karo.
Tuugta u muuqata sida buurta Daalo ee dadka iyo dalkan sandareertada ku rahmaya waxa ka sii daran tuug-kalkaallada diiraddu hayso ee taariikhda aan nixi baalasheeda magacyadooda ku kaydinayso. Jidkii saxda ahaa ee la mari lahaa waxa laga doorbiday in afka la saaro dariiq qardajeex ah oo qodxaan badan, shaki badanna abuuray. Ingiriiskii dalkan gumaysan jirey, dawladihii rayadka ahaa ee gobannimada iyo israacii Soomaalida ka dambeeyey iyo dawladdii kacaanka ahayd ee Maxamed Siyaad Barre ayay Berberi ka adkaatay oo ka guulaysatey, maanta waxa uu mar kale shacabkii kor iyo hoosba u leeyahay:
“Hashaan gaadda-weynow libaax ugu gabboon waayey
Inaan gorayo-cawl uga tagaa waa hal soo gudhay!”
BERBERA BERBERA BERBERA!!
– Walaayada Isaaq waa BERBERA waadi la cabbaaye
– Wadnahayga iyo bay ku taal waaxda feedhaha’e
– Wax la siiyo iyo iib BERBERA way ka weyn tahay!
Cali Bookh Wayrax, 1880-aadkii.
BERBERA wax go’ lagu qaado ka weyn! Codka shacabka, 1880-aadkii.
– Duqaydii qarankaay
– Dabuub aannu maqlayney
– Dareen baan ka qabnaaye
– Dugsigii barlamaankiyo
– Dekeddii Xamar baa leh
– BERBERA daadku ha qaado
– Doonniyi yaanay ku weecan
– Labadaa kala daaya oo
– Yaan la daymo la’aan!
Cabdillaahi Suldaan ‘Timocadde’, 1961.
– Rashiid Ina Sharmaarkow digtoor raahibaad tahaye
– Raasada BERBERA waa wadnaha Reer Waqooyiga’e
– Kol haddaad Kismaayo u rarteen Reerkii kala guur! Ismaaciil Xalleef, 1967.
-Ina soo Dafiyo
– Ina Daylo Kude
– Dulli Jaamac Gaas
– Guulwade Dadbane
– Iyagaa dulmanoo
– Loo doodayee
– Maxay doobayeen
– Dekeddii BERBERA
– Way dalooshantee
– Ma daboolayaan!
Cali Sugulle Cigaal,
QORE: MAXAMED BAASHE XAAJI XASAN
Kommentarer
Skicka en kommentar