Xarunta Dhegey (baadhista, ururinta, kaydinta) taariikhda iyo suugaanta

Muddo ku siman toban sano ayaa laga joogay maalintii Jibriil godka ugu tagay ee uu ku gilgilay, dabadeed farriintii u horraysay u dhiibay. Muddadaas ba  Maka iyo qabiilkiisa baaq xagga Alle ah buu la daba joogay. Reer Quraysheed se dhag jalaq waa ay u siin waayeen. May ahayn sida dixdhagaxeed oo biyo lagu radinayo, se waa ka darnaayeen xagga dhego adaygga. Nin waalan, falalow, sixiroole iyo gabyaa dawakhay bay ku sheegi jireen Nabi Maxammed. Inyar ma ahane badi way u dhabarjeediyeen. Waanay la yaabi jireen. Yeedhmo kasta waxa ay ka qaadi jireen didmo kale. 

Waxa aynu maqli jirnay, Geeljire, Lo'jir, Adhijir, miyaad hore u maqashay Laaxinjire. Geeljire in uu geela jiro oo ilaashado, waa la wada yaqaan. Laaxinjroow maxaad raacdaa, xoolaha aad jiraysaa waa kuwee? Waxa aan ilaaliyaa Laaxinka. Aan sii jilciyo Laaxinaw maxaad ahayd? Maansayahanka soomaalidu, marka uu maanso tiriyo ha u qaadan in ay wada saxan tahay, marmarka qaar baa qalad ku jiraa. Qaladkaa ku jira ee dheelliga u keena maansada ayaa la yidhaa waa laaxin. Dhegtaa diidda meeshay xarfuhu dalab ku yeeshaan. Dalabtaas ayaa ah Laaxin. Waxa beri dhawayd soo baxay, balse muddo dheer laga shaqaynayey barnaamij ilaalinaya dheelliga maansada. Dabcan, waxa uu ku ilaalinayaa waa xeer lagu habeeyey barnaamijka oo salka ku haya miisaanka maansada "Aragtidii Gaarriye". 

Ujeedo: Dhiirri-gelinta Akhriska iyo Qoraalka  Muddo haatan ku siman 10 sannadood, ayaa laga joogaa markii la aasaasay Ururka Qoraaga Somaliland. Waxa lagaga dhawaaqay magaalada Stockholm ee carriga Iswidhan. Xubnihii ku dhawaaqay waxa ay ahaayeen shan xubnood. Waxaase filashadu ahayd in dacallada adduunka la gaadhsiiyo, oo inta buugaagta qortay ay u noqoto dhiirrigelin, is kaashi, iska warhayn iwm. Waxaase jirtay waaya-aragnimo la'aan. Haddii la isku xidhmo oo la helo xubno badan oo ka mid noqda  Ururka , waxa rumoobi doonta himilooyinkii iyo yoolkii Ururka ayaa in badani ku taamaysay. 

G olaha Guurtida Somaliland, oo ka soo unkamay shirkii Caddaroosh ee 1989kii, waxa uu keenay faa'iido aad u ballaadhan. Dadka qaar faa'iidadaasi uma muuqato, oo waxaabay u arkaan in golahaas aan looba baahnayn. Qolada diiddani, waxa ay ku eedeeyaan golahaasi, in aanay ku jirin dad aqoon leh. Waxa la yidhaa waa golaha kortdhinta aan sharciga ahyn!!. In badan oo aan ka mid ahayna waxa aanu golahaas u naqaannaa "Jooharaddii Somaliland heshay". Waa golaha badbaadinta, waa golaha, turxaan bixinta, waa golaha run ku dhaqmidda, waa golaha keliya ee xeerka dalka fahamsan. Xeerka dalku waa ka nabad ku wada noolaan-shaha beelaha dantu midaysay.

Marka hore, salaan iga guddoon, Asalaamu Calaykum Warraxmatullah Wabarakaatuh. Aan raacsado, bariido wanaagsan. "Aqalkaaga hortiisana oodweyn baa la dhigtaa, hadalkaaga hortiina afeef baa la dhigtaa". Maxaa igu dhaliyey in aan qoraalkan furan qoro?. Waxa aad saamayn ku leedahay ra'yigayga siyaasadeed si toosa iyo mid dadbanba. Waxa aan ku garaadsaday adiga oo ah wasiir. Berigaa wax intaa dhaafsiisan kama garanayn, waxaanse maqli jiray Axmed Siilaanyo, waa aqoonyahan, aad u dedaal badan. Maanta waxa aan ahay 46 jir, haddaan wax ii dheeraynba. Waxa aan maqlayaa, madaxweyne Siilaanyo ayaa isa soo sharraxaya shanta sanno ee da nbe. Maqalka aan maqlay, waxa ii soo baxday wax farabadan oo la is weydiin karo.

Dalalka Afrika iyo kuwa Carabta iyo dalal kaloo badanba ilaa maanta kama jirto Qaranimo luga ku taagan, ee waxa ka dhisan xukuumado iyagu ah wax walba. Somaliland waxa aynu jecellahay in ay ka guurto xukuumad keligeed ah oo ay u guurto Qaran dhisan. Qaran iyo xukuumadi, waa ay iska keen dhex galaan sababo badan awgood. 

Mar kale iyo magaalada Malmö. Waxa ay ahayd sannadkan bilawgiisii, markii ugu horreysay ee aanu tagnay magaalada Malmö oo ku taal cidhifka ugu koonfureeya ee carriga Iswidhan. Malmö iyo Kooban-heegan oo ah caasimadda Dhanmark, waxa loo kala socdaa wax ka yar 20 daqiiqadood, marka gaadhi lagu tegayo.